Below is an article in Armenian language about the necessity of preserving our mother tongue and educating our children with the love of our language.
The author Armen Kurkjian complains that present day Armenians do not pay great attention to their language. Even during the days of the Red Sultan Abdul Hamid, he says, the Armenians used to pay much more attention to their language, despite the cruelty of that regime and the suppression mechanism that it had adopted.
Here is synopsis of the other parts of the article:
The difference maybe is in the fact that the Armenians at that time were living on their ancestral lands and had therefore direct contact with the land. Going away from the land means actually to become uprooted and to lose this important factor in shaping the national character.
In the Diaspora we tried to look like the ?foreigners?. In the beginning we changed our names and replaced them with ?easily pronounced? ones. Our children learned this practice from us and they have comfortably adopted it. Then we left our mother tongue aside and used instead (even in our households) the language of the host country.
In the recent decades a new wave of Armenians came to our society from Armenian speaking communities in the
These schools help identify the students with the Armenian heritage, but it seems that the Armenian History lessons are not serving the point and they are considered as unrelated to the reality. Places like Khor Virab, Avarayr, Sartarabad, are mere geographical names. In order to revive the real meaning of these locations the students must visit the land and feel the rhythm there. We who know the dangers of assimilation and have read about the disappearance of different Armenian communities throughout history, what have we done for our generations? Have we succeeded in opening considerable number of Armenian daily schools? Have we managed to convince the parents to send their children to these schools? Have we managed to make the school tuition affordable for them?
The parents of young students have many financial difficulties. They usually are inclined, at least for economic reasons, to send their children to public ?free? schools. It is a fact though that nothing is free in life. What is branded as ?free? drains actually our Armenian identity.
We who have been so concerned about the Armenian language, have we managed to send big number of students to
Have we managed to show them our historical monuments and the locations of significant events in our history? Have we taken them to the tomb of Mesrob Mashdots, the inventor of the Armenian alphabet and the great teacher of all times? Have we taken them to the site of Khor Virab, so close to
If we have managed to do all these for them, we do not have to be worried.
Otherwise, we need to wake up from our numbness. The assimilation is the great danger that we are facing, worse than the physical annihilation.
Armen Kurkjian
ORIGINAL ARMENIAN TEXT
ՀԱՅԱԽՕՍՈՒԹԻՒՆ
Լեզուի մը կենդանութեան գլխաւոր պայմանը երախաներու կողմէ խօսուելու երեւոյթն է։ Այն լեզուն որ նոր սերունդը չի գործածեր այլեւս անհետանալու սպառնալիքին տակ է։
Գլօտ Հաժէժ
Ֆրանսացի լեզուգէտ
Մենք՝ Սփիւռքահայերս, 1915-ի Հայկական Ցեղասպանութեան ենթարկուածներէն մազապուրծներս, հայախօսութեան այնքան կարեւորութիւն չենք տար, որքան կը տրուէր նոյնիսկ Կարմիր Սուլթանի տաժանելի ու բռնատիրական օրերուն։
Այդ օրերուն հայը իր պապենական հողերուն վրայ կ՚ապրէր։ Հողը ինքնին պատմութիւն մըն է. իր վրայ կառուցուած բերդերով, պալատներով, եկեղեցիներով, վանքերով ու իր մէջ թաղուած սուրբերով, հերոսներով, անոնց վրայ կանգնուած դամբաններով, ընտանեկան գերեզմաններով։ Այդ հողը առինքնող է, քաշողականութիւնը ունի։ Հողին կապուած հայ մարդը, իր պատմական վայրերուն հետ անմիջական շփման մէջ գտնուող հայ մարդը ամուր կապուած կ՚ըլլայ հայութեան։ Հողէն հեռանալ կը նշանակէ արմատներէն խզուիլ։ Եւ մեզի մեր արմատներէն խզելու համար աքսորեցին։ Մեր հետքը ջնջելու համար ալ ջարդեցին։
Սփիւռքի տարածքին վրայ, ?օտար?-ին մէջ, ապրուստի սիրոյն, ?օտար?-ին նմանիլ ջանացինք։ Նախ՝ մեր անունները փոխեցինք։ ?Դժուարահնչիւն է? ըսինք, սկսանք տեղական անուններ գործածել։ Մեր զաւակները տեղական անուններով անուանեցինք, փոխանակ կարճ, դիւրահնչիւն հայկական անունները օգտագործելու։ Մեր զաւակները մեզմէ սորվեցան ու այդ սովորութիւնը շարունակեցին ու կը շարունակեն ալ, անշուշտ միշտ բացառութիւններ կան ու պիտի ըլլան։ Ապա, տեղւոյն լեզւոյն տիրանալու համար Մայրենին թողուցինք, նոյնիսկ տուներէն ներս։ Նոյնը ըրաւ յաջորդ սերունդը։ Զինք սթափեցնող չեղաւ, չէր կրնար ալ ըլլալ։ Իրեն օրինակ եղող սերունդը զինք չէր կրնար սթափեցնել։
Շնորհիւ հայահոծ գաղութներէ եկած գաղթականներու նոր կեանք, նոր շարժում սկսաւ։ Նախ շաբաթօրեայ դպրոցներ բացուեցան, ապա՝ ամենօրեաներ։ Թէեւ շաբաթօրեաներ ու ամենօրեաներ հայեցի դաստիարակութիւն կուտան, նոր սերունդին պատկանելիութեան զգացում կը ներմուծեն, սակայն գաղութներ, ընդհանուր առմամբ, իրենց բնազդ դարձած սովորութիւններէն չեն թօթափած։ Թէեւ դպրոցներէն ներս տրուած հայեցի դաստիարակութիւնը չափազանց կարեւոր է, սակայն աշակերտին համար Հայոց Պատմութեան դասերը վերացական են, շօշափելի առարկաներ չեն։ Խոր Վիրապը, Աւարայրը, Սարտարապատը… պարզապէս տեղանուններ են։ Այդ անունները որպէսզի կեանք առնեն, իրենց պատմութիւնը պատմեն, աշակերտը պէտք է այդ հողերուն վրայ կոխէ, այդ հողերէն հայկականութիւն ծծէ։ Նոր սերունդը հայախօս չէ՝ ամենուրեք։ Անտարակոյս մթնոլորտը իր աւերիչ ազդեցութիւնը ունի, սակայն մենք՝ տակաւին հայախօս սերունդս, վտանգը տեսնող սերունդս, անցեալին զանազան հողամասերու վրայ կազմուած եւ այսօր անյայտացած հայ գաղութներու մասին տեղեակ սերունդս ի՞նչ կ՚ընենք։ Կրցա՞ծ ենք բաւականաչափ ամենօրեաներ բանալ։ Կրցա՞ծ ենք բոլոր ծնողները համոզել, որպէսզի անոնք իրենց զաւակները հայկական ամենօրեաներ արձանագրեն։ Կրցա՞ծ ենք կրթաթոշակը դիւրամատչելի մակարդակի վրայ պահել։
Նախակրթարանի, յատկապէս մանկապարտէզի աշակերտներու ծնողները տակաւին նոր բոյն կազմած են ու իրենց առջեւ անթիւ ծախսեր ունին, որով, եթէ ոչ տարբեր պատճառներով, նիւթականի պատճառով, կը նախընտրեն իրենց զաւակները թաղին ?ձրի? վարժարանը ղրկել։ ?Ձրի?-ն առեւտրական հրապարակի վրայ կարթ մըն է։ Բոլորս ալ այդ կարթով՝ այդ ?ձրի?-ով կ՚որսացուինք։ Ոչ ոք բան մը ?ձրի? կուտայ, եթէ մեզմէ աւելին պիտի չգանձէ։ Թաղի ?ձրի? դպրոցին մեզմէ գանձած կրթաթոշակը ահռելի գումար մըն է։ Այդ ?ձրի?-ն մեզմէ մեր ինքնութիւնը, մեր հայութիւնը կ՚առնէ։
Մենք որ այսքան մտահոգ ենք, կը խօսինք ու կը գրենք, կրցա՞ծ ենք յաճախ եւ մեծ թիւով աշակերտներ Հայաստան տանիլ ու անոնց ցոյց տալ, թէ օրը քսանչորս ժամ հայերէն խօսող երկիր մը կայ. ձայնասփիւռով, հերուստատեսիլով, թատրոնով, շարժանկարով, առեւտրական հաստատութիւններով…։ Կրցա՞ծ ենք զանոնք պատմական վայրերը պտտցնել, յաղթանակներուն տուած ուրախութիւնը հոն ծծել եւ պարտութիւններուն ցաւը տեղւոյն վրայ զգալ։ Կրցա՞ծ ենք անոնց ցոյց տալ, թէ հոն փողոցներն անգամ հայ են։ Հրապարակները, պողոտաները, արձանները հայ են։ Դրամատունն ու դրամը հայ է։ Կրցա՞ծ ենք զանոնք Օշական տանիլ, որպէսզի Մեծ ու Առաջին Ուսուցչին Այբ, Բեն, Գիմ–ը իրենց յիշողութեան մէջ քանդակուի։ Կրցա՞ծ ենք զանոնք Խոր Վիրապ տանիլ, որպէսզի Արարատին փաթթուին։ Կրցա՞ծ ենք Մատենադարանին առջեւ զիրենք Մեսրոպին աշակերտացնել։ Կրցա՞ծ ենք ?Մայր Հայաստան?-ի բարձրունքէն Երեւանը ցոյց տալ։ Կրցա՞ծ ենք անոնց հայոց խաղողն ու ծիրանը կերցնել…։
Եթէ կրցած ենք, երնէ՜կ մեզի։
Եթէ չենք կրցած, սթափինք հանգստութեան տուած թմրութենէն։ Ձուլումը այսօրուայ Դամոկլեան սուրն է, եաթաղանէն ալ աւելի վտանգաւոր։
Արմէն Քիւրքճեան
