By Emma Karapetyan
Azad-Hye Special
May 9 is a dual victory day. At the end of WWII the allies (including Armenia as part of Soviet Union) won the war. 66 years ago the happiness of the people in Soviet Armenia was difficult to describe. The war was over. Some 20 million Soviet soldiers lost their lives during the war. Many Armenian soldiers knew that going to the forefront was a one way trip. Nevertheless, want to defend their country against Nazi Germany.
About 600 thousand Armenians were sent to different battlefields out of which 107 took the title of heroes of the Soviet Union. Six army divisions were formed by Armenian soldiers; one of them (no. 76) became known for its heroic stance in defending Stalingrad (Volgograd). Another division (no. 89) managed to reach Berlin. Armenian soldiers fought in Sevastopol (Crimea), Moscow, Brest, Leningrad and the surroundings. They had an important role in defending the Northern Caucasus against Nazi invasion.
Sixty five Armenians received high military rankings due to their active military contribution to the war effort such as Marshal Hovhannes Bagramian (a main avenue in Armenia is named after him), Admiral Hovhannes Isakov and Aviation Marshal of Air Force Sergei Khudyakov and others.
Decades later Armenia scored another victory in Shushi, Karabakh in 1992. Varoujan Avetisyan remembers Shushi?s liberation, an operation that was supposed to take place on 5th May but was postponed due to the heavy snow. Eventually it was executed on 9th May thus coinciding with the WWII victory.??
Avetisyan who advanced Shushi with his comrades from the direction of Shosh village, remembers Jora Faryan, who has been the first fighter to enter Ghazanchetsots Cathedral of Christ the Holy Savior in liberated Shushi and to lit a candle there. Many were hesitant to enter the church fearing it would be wired.
Some 700 fighters took part in the liberation of Shushi. Many received medals but there are other heroes whose heroism was not recognized properly.
Under the instructions of President Serzh Sargsyan, Yerevan Municipality granted two new residential complexes to the fighters and their family members. The Speaker of the National Assembly Hovik Abrahamyan, Prime Minister Tigran Sargsyan and Yerevan Mayor Karen Karapetyan visited the “Victory Park” (Hakhtanak Park) and offered flowers to the tomb of the Unknown Soldier and the eternal flame in memory of the soldiers who fell in WWII and Shushi Liberation war. They watched a military parade in front of the monument of Mother Armenia. Soon afterwards they visited a field canteen (kitchen) where they shared with the veterans the symbolic military food.
Performers of the Armenian national dance reminded us of scenes of Armenian soldiers dancing under the walls of the fallen Reichstag.
?
We congratulate the Armenians all over the world and wish glory to all heroes fallen in military actions.
?????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????
Photo: Prime Minister Tigran Sargsyan offering flowers to the tomb of the Unknown Soldier. Photo from the Press Office of the Government of Armenia.
?
???????????????????????????????????????????????????
Հայրենական պատերազմի 66 և Շուշիի ազատագրման 19- ամյակն է
Էմմա Կարապետյան
?
Մայիսի 9-ին? Երևանում և մարզերում կազմակերպվել էին միջոցառումներ առիթը` Հայրենական մեծ պատերազմի 66 և Շուշիի ազատագրման 19-ամյակն է: www.azad-hye.net? կայքը ևս չանտեսելով այս հիշարժան օրը Ձեզ է ներկայացնում մայիսի 9 -ի խորհուրդը, և վետերանների մտորումները:
66 տարի առաջ? Խորհրդային Հայաստանի ժողովրդի ուրախությունը աննկարագրելի էր, քանի որ, այդ օրը միայն հնչեց վաղուց սպասված պատերազմի հաղթական ավարտի ձայնը: Եվ քիչ չէին այն զինվորները ովքեր իրենց կյանքը չխնայեցին հանուն Հայրենքի` նոր Հայստանի գոյատևմանը, նրանց թիվը հասնում էր շուրջ 20 միլիոնի:
Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին, ռազմաճակատ մեկնած հայորդիները թեկուզ գիտեին, որ շատերի համար տունդարձի ճամփան չիլի, այդուհանդերձ մեկնեցին:
Հայրենական պատերազմ մեկնածների թիվը 600 հազար էր: Ընդհանուր առմամբ Հայաստանը երկրին տվել է 107 խորհրդային միության հերոս:
Հայորդիներից կազմվել է 6 դիվիզիա, դրանցից առաջինը 76-րդ` լեռնա-հրաձգային դիվիզիան էր, որն աչքի ընկավ ստալինգրադի մոտ տեղի ունեցած ռազմական գործողություններում:
Երկրորդը` 89-րդ դիվիզիան էր, որը ձևավորվեց? 1941 թ-ի դեկտեմբերին` Երևանում, Կովկասից մարտնչելով հասավ մինչև Բեռլին: Երրորդը` 390-րդ դիվիզիան, Անդրկովկասյան ստորաբաժանման կազմում մասնակցել է, Կերչի թերակզում մղվող գործողություններին: Չորորդը 409-րդ Դիվիզիան ստեղծվել է 41 թվականի աշնանը և ռազմական գործողությունների մեջ է մտել Տերեկայի ափերին և հաղթական քայլերթով հասել մինչև Դունայի ափերը: Իսկ հինգերորդ դիվիզիան 408-րդն էր: Այն Մասնակցել է Կովկասի Սևծովյան ափի մոտ տեղի ունեցած մարտական գործողություններին: ԵՎ վերջապես 6-րդ դիվիզիան` 261 ն էր, որը պաշտպանել է ՂՍՀՄ-ի պետական սահմանը` հայկական տարածքը թուրքերի ներխուժումից կանխելու նպատակով: Հայ մարտիկները աչքի են ընկել հատկապես? Սեվաստապոլի, Մոսկվայի, Բրեստի ամրոցի, և Լենինգրադի մատույցներում տեղի ունեցած գործողություններում: Մեր զինվորները մարտնչել են նաև Կուրսկում, Ստալինգրադում, հերոսաբար պաշտպանել են Հյուսիսային Կովկասը: Երկրորդ աշխարհամարտի ծանր փորձություններում իրենց հաղթական մասնակցության համար 65 հայորդիների շնորհվել է զինվորական բարձր կոչումներ, նրանցից են` Խորհրդային բանակի մարշալներ` Հովհաննես Բաղրամյանը, ծովակալ Հովհաննես Իսակովը, ավիացիայի մարշալ Սերգեյ Խուդյակովը և այլք:
Վարուժան Ավետիսյանը, մեզ հետ ունեցած զրույում պատվով է հիշում Շուշիի ազատագրմանն ուղղված իրենց գործողությունները, Շուշիի ազատագրման օպերացիան պետք է սկսվեր մայիսի 5-ին, սակայն ձյուն եկավ, եւ օպերացիան հետաձգվեց նշում է նա:
Նա Շուշիի ազատագրմանը մարտնչել? է Շոշ գյուղի ուղղությունից:Խոսելով կռվում ունեցած իր մարտական ընկերների մասին նրա աչքերը արցունքից բացի ոչինչ մեզ չասեցին, միայն ավելացրեց՝
– Բոլորն էլ պատվով են կատարել իրենց գործը փառք ու պատիվ նրանց:
Եվ միայն հիշեց Ժորա Ֆարյանին, ով առաջին ազատամարտիկն է, ով Շուշիի ազատագրումից հետո մտել է Սբ. Ղազանչեցոց եկեղեցի եւ մոմ վառել: Շատերը վախենում էին մտնել, կարծել որ եկեղիցին մինապատված է:
Նա նաև նշում է որ Շուշիի մասնակցել է առավելագույնը 700 ազատամարտիկ: Սակայն մեդալ ստացածների թիվը շատ ավելի մեծ է: Ազատամարտիկի խոսքերով` քաղաքի ազատագրմանը մասնակցած, այդ թվում նաեւ զոհված շատ հերոսների անտեսված են:
Օրը չանտեսվեց Հայաստանի Հանրապետության նախագահի կողմից: Սերժ Սարգսյանի հանձնարարությամբ Երևանի քաղաքապետարանը երկու նոր բնակարան է հատկացրել Արցախյան պատերազմի ազատամարտիկներին:
Ինչպես նաև օրվա առթիվ? ?Հաղթանակ? զբոսայգի են այցելել Ազգային ժողովի նախագահ Հովիկ Աբրահամյանը, վարչապետ Տիգրան Սարգսյանը, Երևանի քաղաքապետ Կարեն Կարապետյանը, պաշտպանության նախարար Սեյրան Օհանյանը, կառավարության անդամներ և ԱԺ պատգամավորներ:
Նրանք ծաղկեպսակներ են դրել անմար կրակին' հարգանքի տուրք մատուցելով երկրորդ համաշխարհային պատերազմի հաղթանակի համար իրենց կյանքը զոհաբերածների հիշատակին
Այնուհետ ԱԺ նախագահը, վարչապետն ու Երևանի քաղաքապետը եղել են ինչպես ամեն տարի, այս տարի ևս մայիսի 9-ին, ավանդաբար կազմակերպվող դաշտային խոհանոցում, ուր վետերանների հետ կիսել են խորհրդանշական 100 գրամն ու զինվորական հացը:
Հայ ժողովրդի, հերոսական կռվի, իրենց տոկուն կամքի, և բինդ ու մարտական հոգու խորհրդանիշը դարձավ հայկական ժողովրդական պարը որը? պարեցին ավերակ դարձած Ռեյխստագի պատերի տակ:
