• Home
  • About
  • Contact
  • facebook
  • twitter
  • flickr
  • blogger
  • youtube

blog-logo

  • Home
  • UAE Armenians
  • Hrach Kalsahakian
  • Հայերեն բաժին
  • Archives
    • News
    • Articles
    • Directory

Թումանեանը լաւագոյն գեղարուեստական որակով հրամցնել արեւմտահայ մանուկին

November 23, 2009
A+ A-
Email Print
Թումանեանը լաւագոյն գեղարուեստական որակով հրամցնել արեւմտահայ մանուկին

Մաթիկ ԷպլիղաթեանՅատուկ Ազատ-Հայ կայքին


Հանդիպում Հալէպի մէջ 1980-էն ի վեր գործող Կիլիկիայ Հրատարակչատան տնօրէն եւ սեփականատէր Մաթիկ Էպլիղաթեանին հետ:


Վերջին ժամանակներու Կիլիկիայ հրատարակչական գրացուցակի ճոխացման գծով մեր կարեւոր ծրագիրներէն մէկն էր Թումանեանի մանկական հեքիաթներու հրատարակութիւնը՝ արեւմտահայերէն տարբերակով:


Հայ մանկական գրականութեան ծիրէն ներս, զգալի ծարաւ մը կայ: Իրականութեան մէջ, զանազան մանկական հրատարակութիւններ կան, բայց անոնք մեծ մասամբ համաշխարհային գրականութեան կը պատկանին, կամ խաւաքարտ – գիրքեր են, որոնք ուսուցման համար կ'օգտագործուին եւ կամ նախադպրոցական տարիքի երեխաները կը հետաքրքեն:


Այսօր մանկական գրականութեան հեղինակներ՝ գրեթէ չկան: Մամուլին մէջ հազուադեպօրէն  կը հանդիպինք մանկական գրականութիւն մշակողներու, բայց դժբախտաբար մանուկին աշխարհը, հոգեբանութիւնն ու դաստիարակութիւնը արծարծող նիւթեր չկան: Այս է պատճառը, որ (որպէս հրատարակչատուն) յաճախ  դիմած ենք օտարալեզու գրականութեան օգնութեան, որպէսզի կարենանք մանուկին համար հաճելի նիւթեր հայթայթել, բայց այսպիսով հեռու մնացած ենք հայկականութենէ:


Ուրեմն, այս գծով, նպատակ դրի հրատարակել Թումանեանի գործերը – հեղինակ մը, որ իմ կարծիքով մանկական գրականութեան լաւագոյն մշակողներէն է, բայց քանի որ փորձառութեամբ գիտենք, թէ արեւելահայ գրականութիւնը ընդունելութիւն չէ գտած մեր մօտ ո՛չ մանուկներուն եւ ո՛չ ալ ծնողներուն կողմէ, ուրեմն որոշեցինք թարգմանել արեւմտահայերէնի, մատչելի դարձնելու համար մեր մանուկներուն, ինչպէս նաեւ պահպանելու համար Մեսրոպեան ուղղագրութիւնը:


Որպէս փաստ, նշեմ օրինակ մը: Երբ ՔԱՋ ՆԱԶԱՐ-ը հրատարակեցինք արեւելահայերէնով եւ արդի պատկերներով նկարազարդուած, լաւ գիրք մը դուրս եկաւ բայց, ժողովուրդին մէջ մերժողական կեցուածք մը նկատելի էր, քանի որ, ըստ իրենց, մանուկներուն համար բաւականին դժուար պիտի ըլլար արեւելահայերէն ըմբռնելն  ու դեռ աւելին, ինքնստինքեան յառաջ պիտի գային լեզուական եւ ուղղագրական նորանոր դժուարութիւններ:


Բանաստեղծ Զարեհ Խրախունիին հետՀետեւաբար դիմեցի շատ սիրելի պոլսահայ բանաստեղծ Զարեհ Խրախունիին (բուն անունով՝ Արթիւր Ճիւմպաշեան), որ օգտակար դառնայ մեզի: Ան սիրով ընդառաջեց: Խրախունի մեծ փորձառութիւն ունի այս ծիրեն ներս, նամանաւանդ որ 1969-ին իր թարգմանութեամբ  Ֆրանսայի մէջ արդէն իսկ լոյս տեսած էին այս հեքիաթներէն մի քանին, Վարդերես Քարակէօզեանի հրատարակութեամբ, հետեւաբար այլ գործեր ալ ընտրելով  ու թարգմանելով, ունեցանք վեց արեւմտահայերէն հեքիաթներ`ԿԱԹԻԼ ՄԸ ՄԵՂՐ, ՈՍԿԻԻ ԿԱՐԱՍԸ, ՓԱՐՒԱՆԱ, ԽՕՍՈՂ ՁՈՒԿԸ, ԲԱՐԵԿԵՆԴԱՆԸ եւ ՔԱՋ ՆԱԶԱՐ, որոնք ամբողջական հատոր մը  կը կազմեն: Ինչ կը վերաբերի նկարազարդման՝ ապա գիտէք որ մանկական գրականութեան մէջ, ոչ միայն կարեւոր, այլեւ անհրաժեշտ է հաճելի, աչք շոյող, նաեւ երեւակայութեան սնունդ տուող նկարներ ունենալ: Այս մտահոգութեամբ, երկար պրպտումներէ ետք , Հալէպի մէջ ծանօթացանք շնորհալի երիտասարդ Յակոբ Տօլմաճեանի հետ (մասնագիտութեամբ երկրաչափ): Յակոբը նախապէս աշխատանքային փորձ ունեցած է մաս կազմելով արաբական հրատարակութիւններու: Քանի մը նմոյշ մեզի ցոյց տալէ ետք, համոզուեցանք, որ ան մեր փնտրած անձն է: Յակոբին նկարները ոչ միայն գեղեցիկ են, այլեւ հայկականութեան հետ անմիջական կապ ունին, ան նոյնիսկ հայ տիպարներ կ'օգտագործէ: Պարոն Խրախունին, Պոլսոյ մէջ մեր հանդիպման ընթացքին, իր հեղինակաւոր ցուցմունքներն ու նկատողութիւնները ըրաւ անշուշտ, որոնց համար շատ շնորհակալ ենք:


Սփիւռքի մէջ  երկար տարիներէ ի վեր Թումանեան լոյս տեսած չէ , իսկ Հայաստան, յատկապէս խորհրդային շրջանին, տպաքանակը մեծ ըլլալով հանդերձ (յաճախ մինչեւ 100,000) ի պատիւ մեր ժողովուրդին, սպառած է մինչեւ վերջին օրինակը: Այդ պատճառաւ ալ Սփիւռքին սակաւաթիւ օրինակներ բաժին հասած են, որոնցմով միշտ հիացած ենք: Այդ օրերու տպագրական պայմանները նկատի առնելով, վերոյիշեալները բարձր որակի գիրքեր էին:


Գալով մեր օրերուն, օտար նիւթերուն բազմազանութիւնը, համացանցէն  մինչեւ խտասալիկային խաղեր, հայ մանուկը պարզապէս կը մոլորեցնեն: Հայ գիրքը այնքան մատչելի ու գրաւիչ պէտք է ըլլայ մեր փոքրիկին համար, որ զինք առինքնէ ու կապէ մեր Այբուբէնին, հայոց լեզուին ու հայ գրականութեան հետ: Ուրեմն, ոչ մէկ ճիգ պիտի խնայուի  այս աշխատանքը լաւագոյն գեղարուեստական որակով հրամցնելու համար հայ մանուկին:


Նկարներ՝
1) Մաթիկ Էպլիղաթեան իր գրասեղանին ետին:
2) Պոլսահայ բանաստեղծ Զարեհ Խրախունիի հետ


Կարդալ նաեւ՝ Hovhannes Toumanian in Western Armenian















 


 


 

author-avatar

Posted by Azad-Hye

Like to share?

Social Media

  • facebook
  • twitter
  • flickr
  • blogger
  • youtube
Newer PostUnveiling the hanging gardens of Armenia
Older PostBadouhan Emirates Project

POPULAR

item-thumbnail

Rebecca Malikian’s novel “The Caravan of Death”

July 10, 2015
item-thumbnail

Erebouni pen launched in Dubai and other cities

April 12, 2015
item-thumbnail

Vardavar (water pouring) international festival in Armenia gains popularity

July 17, 2015
item-thumbnail

Essam Nagy’s documentary “In The Beginning Was Armenia” (Interview)

January 11, 2020
item-thumbnail

Anna Dolabjian: I feel life coaching as a dream coming true

January 18, 2018

LATEST

item-thumbnail

Liana Ghaltaghchyan is the new Managing Director at the Children of Armenia Fund

January 10, 2023
item-thumbnail

Indian Journalist Venkatesh Remakrishnan mentions the Armenians of Chennai

October 30, 2022
item-thumbnail

Renovation of the Ghukasavan Cultural Center’s main hall

December 1, 2021
item-thumbnail

Nobel Prize winner Ardem Patapoutian

October 7, 2021
item-thumbnail

Armenian Church of the Virgin Mary in Basra, Iraq

August 30, 2021

COMMENTS

Azad-Hye on In memory of AUB Medical Alumni who died during the First World War
Azad-Hye on Kessab Ousoumnasirats celebrates centennial
Lawrence Danny CPA on Kessab Ousoumnasirats celebrates centennial
Stephensmith on Pizza making vending machine invented by Puzant Khachadourian
ALEXANIAN on Astghik Voskerchyan: Every element in my environment has a role in my creations

Categories

  • Applications
  • Art
  • Books
  • Business
  • Celebrations
  • Chinese Armenians
  • Courses and Camps
  • Cyprus Armenians
  • Diaspora Armenians
  • Documentaries
  • Education
  • Egyptian Armenians
  • Energy
  • Ethiopian Armenians
  • European Armenians
  • Festivals
  • Genocide
  • History
  • Hrach Kalsahakian
  • Indian Armenians
  • Interviews
  • Iraqi Armenians
  • Language
  • Lebanese Armenians
  • Music
  • Poetry
  • Politics
  • Religion
  • Rural Armenia
  • Science
  • Syrian Armenians
  • Tourism
  • Turkish Armenians
  • UAE Armenians
  • Websites
  • Հայերեն բաժին

CUSTOM LINKS

  • Home
  • About
  • Contact

RANDOM POSTS

item-thumbnail

Liana Ghaltaghchyan is the new Managing Director at the Children of Armenia Fund

item-thumbnail

Փոխադարձ պատկերացումներ (Հայաստան և Սփիւռք). Հրաչ Քալսահակեան

item-thumbnail

Discrete Video Modeling for children with special needs in Armenia

TAG CLOUD

Armenian Art Armenian Catholics Armenian Christmas Armenian Costumes Armenian Genocide Armenian Songs Armenian Velvet Revolution Azad-Hye Celebrations Cyprus Armenians Daniel Varoujan Hejinian Diaspora Diaspora Armenians Education Emma Kant Emma Karapetyan Ethiopian Armenians Garni Geghard Genocide Goris Greece Hidden Armenians History Iraqi Armenians Kessab Kessabtzis Language Lebanese Armenians Meri Martirosyan Music Music Application Nana Aramyan Nikol Pashinyan Norway Ottoman Empire Paris Speech Therapy Syrian Armenians Syunik Turkey Turkish Armenians UAE Armenians Vardavar Western Armenia

Search this website

© 2023 Azad-Hye . Designed by Wpinhands
Scroll