Ազատ-Հայ Կայքին Յատուկ
Թերեզ Փամպուգեանը հազուագիւտ անձնաւորութիւն մըն է, որ յաջողած է ճաշատեսակներու պատրաստութիւնը եւ սպասարկութիւնը վերածել լիիրաւ եւ ամբողջական արուեստի:
Ան իր տարիներու հետեւողական աշխատանքին շնորհիւ կրցած է կարեւոր տեղ գրաւել այս նրբաճաշակ ասպարէզին մէջ՝ օրինակ հանդիսանալով հայ թէ օտար անհատներու:
Բծախնդրութեամբ մշակուած իր դասընթացքներուն հետեւողներուն թիւը մշտապէս աճի մէջ է, իսկ իր անկոտրում կամքը եւ անսակարկ ծառայութեան պատրաստակամութիւնը արդէն ինքնին դարձած են իր անհատականութիւնը բնորոշող հիմնական յատկութիւններ:
Ծանօթանալու համար իր աշխատանքի ոճին եւ այլ մանրամասնութիւններու, Թերեզ Փամպուկեանին հետ ունեցանք հետեւեալ հարցազրոյցը՝
Մօտաւորապէս տասը տարիներէ ի վեր ճաշատեսակներու պատրաստութեան եւ սպասարկութեան կենցաղավարութեան մասին կանոնաւոր դասընթացքներ կազմակերպած ես Հալէպի մէջ: Ինչպէ՞ս այս միտքը ծագեցաւ եւ ի՞նչ փուլերէ անցաւ մինչեւ այսօր:
Հանդիսաւոր առիթներուն, երբ մայրս տեսակ-տեսակ ուտեստեղէններ պատրաստելով կը ճոխացնէր սեղանը, մէջս մեծ հետաքրքրութիւն կ՛արթննար ուտելիքներու պատրաստութեան եւ սպասարկութեան ընդհանուր գործընթացին նկատմամբ: Կը զգայի թէ սեղանակիցներուն մօտ միշտ ալ բարձր տրամադրութիւն կը ստեղծուէր երբ կը հասնէր սպասարկութեան եւ հաւաքական համտեսումի պահը:
Այստեղ աոաւել եւս կը փափաքիմ նշել հօրս ցուցաբերած խրախուսիչ եւ քաջալերական կեցուածքը: Ան ընդհանրապէս մեծ հաճոյքով կը հետեւէր ճաշատեսակներու վերաբերող հրատարակութիւններուն ի եւ հետեւողականութեամբ կ?աոաջարկէր ամէն Կիրակի նոր ճաշատեսակի կամ անուշեղէնի պատրաստութիւնը: Այսպէս մէջս զարգացաւ նաեւ յակումը ճաշի ներկայացման ոճի նկատմամբ եւ անոր ընկերացող զարդարանքի ձեւերուն եւ մանրամասն գիտելիքներուն մասին:
Եւ այսպէս, փոքր տարիքէս սիրելով խոհանոցը հետզհետէ ինքզինքս զարգացնելով այս նախնական սէրը վերածեցի արուեստի:
Նշեմ որ մէկ ամիս տեւողութեամբ հետեւած եմ միութեան մը կազմակերպած ճաշերու դասընթացքին, ինչ որ հիմք ծաոայեց յետագայ զարգացման: Ընդհանրապէս պէտք է խոստովանիմ թէ հասած եմ այս դիրքին անձնական ճիքերուս եւ պրպտումներուս ընդմէջէն:
Բարեբախտութիւն է որ սկզբնական շրջանէն սկսեալ, պատրաստած անուշեղէններս մեծապէս գնահատուեցան շրջապատիս եւ հարազատներուս կողմէ, որոնց քաջալերանքը խթան հանդիսացաւ յառաջիկայ զարգացումին:
Հանրութեան տրուած աոաջին դասընթացքս սկսած եմ 1999-ին: Յայտնեմ թէ ցարդ տասը տարիներու ընթացքին ունեցած եմ շուրջ 350 աշակերտուհիներ, որոնք երամսեայ դասընթացքներէ վերջ, ստացած են համապատասխան վկայագիր հովիւի ձեոամբ, ներկայութեամբ պատասխանատուներու եւ ծնողներու՝ գեղարուեստական յատուկ յայտագրով:
Արդեօք դժուար չէ՞ր նման դասընթացքներ կազմակեպել Հալէպի նման աւանդական տեղ մը, ուր տիկիններուն զգալի տոկոսը տնային տնտեսութեամբ կը զբաղի եւ գրեթէ շատեր մասնագիտացած են այդ գործերուն մէջ:
Տրուած ըլլալով որ ճաշատեսակներու պատրաստութիւնը մարդ արարածի ամենահին զբաղումներէն մէկը եղած է եւ իւրաքանչիւր ժողովորդ ունեցած է իր ազգային խոհանոցը, մեր մօտ հայ տանտիկինները եւ երիտասարդուհիները մեծ հետաքրքրութիւն սկսան ցուցաբերել տարբեր ազգերու ճաշատեսակներու նկատմամբ որոնք դիւրացուցին դասընթացքներ կազմակերպելու իմ ցանկութիւնս:
Տեղն է նշել թէ տօնական օրերուն հայ տիկինները կառչած մնալով մեր աւանդական սովորութիւններուն, կը պահեն այն բոլոր քաղցրաւէնիքներու եւ ճաշերու պատրաստութեան սովորութիւնները, որոնք մեզի համար ազգային արժէք կը ներկայեցնեն:
Յիշեմ, թէ իմ դասընթացքներս կ՛ընդգրկեն նման տօներու յատուկ խոհանոցային պատրաստութիւններ, որոնք հետզհետէ աոաւել թափ կը ստանան շրջանակներէ ներս, օրինակ պահքի քիւֆթէները իրենց այլազանութեամբ, տօնական օրերու քաղցրաւէնիքները հայկական քաթաները եւ այլ խմորեղէններ: Այսպէս աւանդականին կը զուգակցի արդիականը, որուն համար անոնք կը դիմեն իմ դասընթացքներուս:
Յայտնեմ թէ դասընթացքներս կը կազմակերպուին Հայ Կաթողիկէ Երիտասարդաց Միութեան նախաձեոնութեամբ եւ քաջալերանքով: Անշուշտ նկատի ունենալով սրահի եւ խոհանոցի յարմարութիւնները:
Հալէպ յայտնի է իր աւանդական ճաշատեսակներով: Որքանո՞վ ներկայիս հայ տուներէն ներս կը շարունակուին աւանդական ճաշատեսակներու պատրաստութիւնները եւ որքանո՞վ նոր ճաշատեսակներ կամ պատրաստութեան ձեւեր ներթափանցած են հայկական աւանդական խոհանոցէն ներս: Դո՞ւք ձեր աշխատանքով արդեօք պատճառ կը դառնա՞ք, որ անզգալաբար նոր մօտեցումներ որդեգրուին այս ասպարէզին մէջ՝ աւանդականին հաշուոյն:
Հայկական խոհանոցը բնորոշ է ճաշատեսակներու աոընթեր պաշարի պատրաստութեամբ: Ներկայիս հայ տանտիկինները որքան ալ օգտագործեն աւանդական ճաշերը, կ՛ուզեն գունաւորել իրենց սեղանները նոր որակով եւ ճաշակով:
Այսպէս մեծ թիւով տիկիններ զիրար քաջալերելով փափաքեցան հարստացնել իրենց ճաշատեսակները եւ դիմեցին ինձ, դասընթացքներու ընդմեջէն: Մեծ ուրախութիւն կ՛ապրիմ տեսնելով, որ կարողացայ նոր սերունդին մէջ հետաքրքրութիւն արթնցնել խոհանոցի նկատմամբ:
Վերջին մէկ տարուան ընթացքին հայրենակցական կամ տիկնանց ո՞ր յանձնախումբերուն կողմէ հրաւիրուեցաք դասախօսութեան կամ ցուցադրութեան: Ի՞նչ են ձեր տպաւորութիւնները այս առումով՝ ընդհանուր գիծերու մէջ:
Հալէպի մէջ ընդունուած սովորութիւն է տօնական օրերուն կազմակերպել տիկնանց յատուկ նախաճաշի ձեոնարկներ: Միութիւնները զիս յաճախ կը հրաւիրեն ճոխացնելու իրենց յայտագիրները՝ ներկայացնելով սեղանի յարդարանքի եւ կարգ մը ուտելիքներու կամ խմիչքներու պատրաստութեան եւ հիւրասիրութեան ձեւեր:
Յայտնեմ թէ, հիմնական հրաւէրներս եղած են Սուրիահայ Օգնութեան Խաչէն որուն անդամուհիներէն եմ: Ունեցած եմ հրաւէրներ Բարեգործականի Տիկնանց Յանձնախումբէն, Կարմուճի, Վասպուրականի եւ Պէրէճիկի Հայրենակցական Միութիւններէն:
Ճիշդ է, որ նման ձեոնարկները լայն հետաքրքրութիւն կը յաոաջցնեն ներկաներուն մօտ, սակայն անոնք տարբեր են ճաշատեսակի պատրաստութեան համար կիրակած դասընթացքներէս եւ աւելի ընկերուհիներով շրջապատուած ուտելու եւ զրուցելու առիթ է:
Ունիք արդեօ՞ք տարբեր հետաքրքրութիւններ եւ որեւէ աշխատանքներով զբաղուած է՞ք խոհանոցի կողքին:
Ճաշի դասընթացքներու կողքին նաեւ կը զբաղուիմ կարի գործերով եւ տեղն է նշել թէ 2000?2002 տարիներուն խիստ զբաղուած էի կարելով մօտաւորապէս 60 հայկական տարազներ որոնք ցուցադրուեցան Սան Ֆրանսիսքոյի (ԱՄՆ) մէջ եւ այդ տարազները կարեցի ուշադիր հետեւելով տուեալ մանրամասնութիւններուն: Անոնք ինքնատիպ հայկական տարազներ էին, որոնք յատուկ էին Մարաշի, Քիլիսի, Ուրֆայի, Զէյթունի, Արաբկիրի, Կարսի, Կարինի, Խարբերդի, Սասունի եւ Վասպուրականի քաղաքներուն:
Ի՞նչ ծրագիներ կան ձեր միտքին մէջ որ առ այժմ յետաձգուած են եւ միայն ապագային երբ աւելի տարբեր պայմաններ տիրեն կարելի է զանոնք իրականացնել:
Որպէս յաոաջիկայի ծրագիր միշտ մտքիս մէջ ունիմ գրքի մը հրատարակութիւնը, որուն մէջ պիտի փափաքէի ամփոփել հայկական եւ օտար ճաշեր ու անուշեղէններ: Անշուշտ այս մէկը երազային է, քանի որ մեծ ծախս կ’ենթադրէ գրքին հրատարակութիւնը:
Կը յուսամ, որ օր մը իրականութիւն կը դաոնայ ցանկութիւնս շնորհիւ մեկենասի մը:
Փափաքս է հրաւիրուիլ այլ հայ գաղութներուն կողմէ՝ Եւրոպայ, Ամերիկայ, Աւստրալիայ ինչպէս նաեւ արաբական երկիրներ, որպէսզի մեծ հաճոյքով դասընթացքներ տամ աւանդական անուշեղէններու եւ ճաշատեսակներու պատրաստութեան եւ զարդարանքի շուրջ:
Թերեւս ընթերցողներէն ոմանք պիտի փափաքէին հետս կապ հաստատել, հետեւաբար կը տրամադրեմ ստորեւ հեռաձայնիս եւ email-ի հասցէիս մանրամասնութիւնները՝
Տուն՝ +963 21 46 50 704
Բջջային՝ +963 932 78 49 33
Email հասցէ՝: [email protected]
Հայ տղամարդիկ կը յաճախե՞ն ձեր դասընթացքները:
Ցարդ մեր խոհանոցը հայ տղամարդուն չէ հետաքրքած այնքան որքան հետաքրքրած է աղջիկներուն եւ կիներուն: Գուցէ, պարագան տարբեր է Հալէպէն դուրս, սակայն մեր մօտ տղամարդիկ հեռու են այս ասպարէզէն:
Սոյն էջին հովանաւորն է Մարք եւ Շաքէ Կրոկն ամոլը «հովանաւորեցէ՛ք յօդուած մը ծրագրի ծիրէն ներս:
Terez Pamboukian’s cooking, food serving and etiquette classes (Aleppo, Syria)
