Stepan Khzrtyan Graduate of the American University of Armenia and the Faculty of Law at Cambridge University. Works as director of law office. Involved in negotiation research and implementation. Narek Ashughatoyan Graduate of the American University of Armenia. Works as director of law office. Presides an NGO on Armenian cultural issues.
Azad-Hye
Stepan and Narek have jointly established “Legal-Lab” law office. They assist people, especially Armenians who come from other countries. In recent times, due to the political developments, Syrian Armenians have been frequenting the office.
Azad-Hye reporter in Armenia Meri Martirosyan discussed with co-founders Stepan Khzrtyan and Narek Ashughatoyan on the above topic.
– Stepan, after knowing about the events in Syria, what thoughts occurred to you and what were your feelings?
There is a large Armenian community in Syria. It was very painful to see that the community is under threat and many people are forced to leave their homes.
– Could you please brief us about your business?
The office is specialized in repatriation issues: visa, citizenship, technicalities and documentations for expatriates who are interested in purchasing property in Armenia, etc. We provide free legal services to all expatriates who choose to settle down, on temporary or permanent basis, in Armenia.
– Narek, how do you describe Armenia's response, on official level, to the Syrian Armenian issues?
We have been to the Ministry of Diaspora and have met representatives and experts from various civil society organizations, who expressed their readiness to participate in solving these issues. What is being done by the State is lot more than it is said. If the flow of expatriates to Armenia intensifies, I am certain that our government will undertake larger measures. At the moment, the steps that have been taken are quite sufficient. Some of our compatriots have come to Armenia when the tension was at an early stage and have started up businesses, while others have purchased apartments for future settlement, so we can say that there is a certain percentage of Syrian Armenians who have been doing some preparation.
– Stepan, how is the psychological situation of the Syrian Armenians?
The psychological situation is somewhat difficult, especially that many people in Syria have left their work, friends, etc. The circumstances have forced them out of their environment. This is why we are trying to do everything possible to make the transition period smooth.
– Stepan, What are the most required services?
Many people ask about the documents needed for citizenship application, transferring properties and other similar issues. As far as the citizenship is concerned, the Government has already taken decision according to which the Syrian Armenians would be able to apply and receive Armenian citizenship in their country (Syria), thus they will not be obliged to travel out for that purpose.
– Narek, specifically how many Syrian Armenians have asked for your services? Did you manage to serve them all?
I am not able to give a specific number, but I would like to note that mostly we have provided consultative assistance. We help our compatriots so that they can take decision on different aspects; for example, we assist them in obtaining the necessary documents either for purchasing properties or for applying for visa and citizenship or other issues. In other words, we offer them guidance and inform them about the available options.
– Stepan, generally speaking what is disposition and outlook of our Diasporan compatriots when they come to Armenia?
They are overwhelmed by nostalgia; many of them come here not only for visiting but also for staying. The procedures are being simplified and Armenia is developing and becoming part of international worldwide community. Also when they arrive here they see many things that they are already familiar with, such as the similarities in food, style, entertainment choices, etc. All these make the transition from one country to another easier. Do not forget that by coming here they enjoy hearing their mother tongue, which keeps them attuned.
– Narek, do you have anything to add for our Syrian Armenian readers?
I would like, first of all, to ask them not to feel restricted, because this is their homeland. I ask them to come and remain in Armenia, not to think about considering it as a transit point. Let them come here and if they wish they can settle down with their families, not only in the capital Yerevan, but also in other cities and in Artsakh (Karabakh). The homeland remains homeland; here you are the one who owns the land.
– Narek, does the society treat them as full citizens of the country? Or are there problems in this respect?
I am not aware of any negative incident. I have not heard any negative expression in this regard. In Armenia they are all waiting for their compatriots and if there is necessity they are ready to host them in their homes, so that no Syrian Armenian remains homeless. Our nation is united especially in crisis situations and I believe our compatriots will not feel inconvenient at all.
– Stepan, what about your wishes to the Syrian Armenians?
We express our hope that the turmoil in Syria comes to an end. After all, violence does not offer solution. We are ready, as much as we can, to assist those who seek our services.
Azad-Hye website wishes success to Stepan and Narek. We hope that our Syrian Armenian compatriots return back to their normal life and be able to use the legal services offered by our two young lawyers under normal circumstances too. They can relax in their ancestral homeland, see the tourist sites and if they wish to settle down, they will come to know many people who are willing to extend help?
TEXT IN ARMENIAN
Ստեփան և Նարեկ՝ ?Ցանկացած պահի պատրաստ ենք օգնել Սիրիայի մեր հայրենակիցներին?
Ստեփան Խզրթյան
Կրթությունը- Հայաստանի ամերիկյան համալսարան, Քեմբրիջի համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետ
Աշխատանքը- իրավաբանական գրասենյակի ղեկավար, զբաղվում է նաև բանակցությունների ուսումնասիրությամբ ու կիրառմամբ
Նարեկ Աշուղաթոյան
Կրթությունը- Հայաստանի ամերիկյան համալսարան
Աշխատանքը- Իրավաբանական գրասենյակի ղեկավար, ղեկավարում է նաեւ հայկական մշակութային հարցերով զբաղվող հասարակական կազմակերպություն
Ստեփանն ու Նարեկը միասին հիմնել են Legal-Lab իրավաբանական գրասենյակը: Աջակցում են մարդկանց` մեծապես արտերկրից եկած հայերին: Վերջին շրջանում` կապված քաղաքական իրողությունների հետ, գրասենյակի այցելուների մի մասը սիրիահայեր են:
?Ազատ-Հայ? կայքի հայաստանյան լրագրող Մերի Մարտիրոսյանը թեմայի շուրջ զրուցել է գրասենյակի հիմնադիրներ Ստեփան Խզրթյանի եւ Նարեկ Աշուղաթոյանի հետ:
– Ստեփան, Սիրիայի դեպքերի մասին տեղեկանալով, ի՞նչ մտածեցիք, ի՞նչ զգացողություններ ունեցաք:
Սիրիայում մեծ հայկական գաղութ կա , ցավալի էր տեսնել, որ համայնքին վտանգ է սպառնում եւ տասնյակ մարդիկ ստիպված են լքել իրենց բնակավայրերը:
– Ձեր գործունեության մասին մի փոքր կպատմե՞ք:
Գրասենյակի մասնագիտացումը հայրենադարձության հարցերն են. վիզայի, քաղաքացիության, դրսից եկածների համար Հայաստանում տուն գնելու հարցերին առնչվող տեխնիկական, փաստաթղթային խնդիրները: Մատուցում ենք անվճար իրավաբանական ծառայություններ: Բոլոր Հայաստան եկողներին` ժամանակավոր կամ մշտական հաստատման համար, մենք պատրաստ ենք այդ ծառայությունը մատուցել:
– Նարեկ, իսկ մեր երկրի արձագանքն այս խնդրին ձեր տեսանկյունից ինչպե՞ս կգնահատեք:
Եղել ենք Սփյուռքի նախարարությունում, ներկա էին նաեւ քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչներ եւ մասնագետներ, ովքեր պատրաստ են իրենց մասնակցությունը բերել այս խնդրի լուծման համար: Պետության կողմից արվում է շատ ավելին, քան խոսվում է: Իսկ եթե հոսքը դեպի Հայաստան, շատ ավելի մեծ չափերի հասնի, վստահ եմ, որ մեր պետությունն ավելի լայնամասշտաբ քայլեր կձեռնարկի: Բայց այս պահի դրությամբ այն քայլերը, որ արվում են` լիովին բավարար են: Մարդիկ կան, ովքեր, կարծես թե կանխագուշակելով հնարավոր իրադարձությունները, դեռեւս մեկ ամիս առաջ են եկել եւ իրենց միջոցներով սկսնակ բիզնես են արդեն վարում, ոմանք էլ նախապես բնակարան են գնել այստեղ, հետո հաստատվելու համար, այնպես որ շատերը պատրաստված են գալիս:
– Իսկ ինչպիսի՞ն է սիրիահայերի հոգեբանական վիճակը:
Ստեփան -Հոգեբանական վիճակը որոշ չափով ծանր է, իհարկե, քանի որ Սիրիայում մարդիկ թողել են աշխատանք, ընկերներ, եւ փաստորեն, հանգամանքների բերումով ստիպված դուրս են եկել իրենց տներից: Այդ իսկ պատճառով մենք մեր կողմից փորձում ենք ամեն ինչ անել, որ այդ անցումը սահուն լինի:
– Ի՞նչ հարցերով են ամենից շատ դիմում:
Ստեփան -Շատերը հարցնում են, թե օրինակ ՀՀ քաղաքացիություն ստանալու համար ի՞նչ փաստաթղթեր են անհրաժեշտ, գույքի փոխադրման եւ մի շարք այլ հարցերի մասին: Իսկ անձնագրերի առումով Կառավարությունը որոշում է ընդունել, որով երկքաղաքացիության դիմող սիրիահայերը կարող են նաեւ իրենց երկրում ստանալ անձնագիրը, միայն այդ խնդրի պատճառով երկրից երկիր չտեղափոխվելու համար:
– Կոնկրետ ձեր գրասենյակ քանի՞ սիրիահայ է դիմել եւ որքանո՞վ է հաջողվել աջակցել նրանց:
Նարեկ -Հստակ թիվ չեմ կարող ասել, բայց նշեմ, որ ավելի շատ խորհրդատվական օգնություն ենք ցուցաբերում: Մենք օգնում ենք, որպեսզի մեր հայրենակիցները կողմնորոշվեն տարբեր հարցերում, աջակցում ենք , որ ձեռք բերեն անհրաժեշտ փաստաթղթեր` թե տուն գնելու, թե վիզայի, թե մի շարք այլ հարցերում: Այսինքն, ավելի շատ ուղղորդում ենք, ներկայացնում տարբերակներ, որոնցից իրենք ընտրում են, թե ինչպես վարվեն տարբեր հարցերի առնչությամբ:
– Իսկ ընդհանրապես սփյուռքից ժամանող մեր հայրենակիցներն ի՞նչ նկատառումներով ու տրամադրվածությամբ են գալիս հայրենիք:
Ստեփան -Գալիս են կարոտած, եւ շատերը ոչ միայն այցելության համար, այլ հանգրվանելու նպատակով: Գնալով գործընթացները պարզանում են, Հայաստանն էլ զարգանում է, միջազգային գործընթացներին է մասնակից դառնում, միջազգային շուկային: Նաեւ երբ գալիս են, տեսնում են շատ բաներ, որոնց արդեն ծանոթ են ու սիրելի. օրինակ` սիրելի կերակուր, սիրելի հագուստ, ժամանցի վայրերի նմանություն եւ դրանով շատ ավելի սահուն է դառնում անցումը երկրից երկիր: Գալով, լսում են նաեւ ծանոթ լեզուն` հայերենը, որն ականջ է շոյում:
– Ձեր կողմից կցանկանա՞ք որեւէ խոսք ուղղել սիրիահայերին:
Նարեկ -Կցանկանայի, որ առաջին հերթին չկաշկանդվեն, քանզի սա իրենց հայրենիքն է: Կոչ կանենք, որ գան եւ Հայաստանը որպես տարանցիկ հողատարածք չդիտեն: Թող գան եւ ցանկության դեպքում հաստատվեն այստեղ ընտանիքներով, եւ ոչ միայն մայրաքաղաք Երևանում, այլեւ`այլ քաղաքներում ու Արցախում: Ինչ էլ լինի` հայրենիքը վերջիվերջո մնում է հայրենիք, այստեղ դու հողի տերն ես:
– Իսկ հասարակությունն իրենց վերաբերվում է որպես այս երկրի լիարժեք բնակիչների, թե՞ խնդիրներ են առաջ գալիս:
Նարեկ -Ես որեւէ բացասական դեպք չգիտեմ, որեւէ բացասական արտահայտություն չեմ լսել: Այստեղ բոլորն էլ իրենց հայրենակիցներին սպասում են եւ եթե հարկ լինի` պատրաստ են անգամ իրենց տան մի հատվածն էլ տրամադրել նրանց բնակության համար, որպեսզի սիրիահայերը հանկարծ անօթեւան չմնան: Մեր ազգը շատ միասնական է, հատկապես` ճգնաժամային իրավիճակներում եւ կարծում եմ, որ երբեւէ իր հայրենակիցներին նեղության մեջ չի թողնի:
– Եվ ձեր ցանկությունը սիրիահայերին:
Ստեփան -Մեծ հույս ենք հայտնում, որ Սիրիայում այս բուռն ալեկոծությունները շուտով կդադարեն, չէ որ բռնությունը լուծման ուղի չէ: Մենք էլ մեր ուժերի ներածին չափով պատրաստ ենք աջակցել դրա կարիքն ունեցողներին:
?Ազատ-Հայ? կայքն ի սրտե բարեմաղթում է, որպեսզի Ստեփանի եւ Նարեկի բոլոր նախաձեռնությունները հաջողությամբ պսակվեն: Եվ, իհարկե, հույս ենք հայտնում, որ Սիրիայում բնակվող մեր հայրենակիցների կյանքը կրկին բնականոն հունի մեջ կմտնի եւ երիտասարդներին իրավաբանական խնդիրներով դիմող սիրիահայերը չեն լինի ընկճված, այլ հայրենիք կգան` հանգստանալու եւ տեսարժան վայրեր այցելելու նպատակով: Հաստատվել ցանկացողներին էլ օգնելու պատրաստակամություն ունեցողները բազմաթիվ են?
