Azad-Hye Special
A play based on Yervant Odian?s (1869 – 1926) “The Counselor's Wife”*.
An interview with one of the actors, The Counselor – played by Syrian Armenian Kevork Moutafian – by two interviewers who appear below not with their real names but rather impersonating the two women from the play.
“They will turn the world upside down”
What are some of the questions that you do not like to be asked?
Counselor: The too personal ones.
Shazig: In this work, are the women tough or the men are weak?
Counselor: here we can see the woman and her knack in ruling and dominating. Armenian gentlemen are weak by nature; they yield and are ready to forgive their woman?s betrayal. Arabs are different of course, I?m not trying to justify them, but if it happened to me, I will not forgive my wife too if she ever acted like Shazig.
Saten: If Shazig were your wife, would you have had the same destiny as Boghos (the husband)?
Counselor: No, I would have divorced her for sure, but I can?t say what I would have done before the divorce was finalized.
Shazig: Who do you consider more dangerous, me or Saten?
Counselor: well, I have to say you /Shazig, because she openly betrayed her husband and was forgiven in less than 5 minutes.
Saten: do you think that the Counselor considers minor incidents to be important or he avoids them?
Counselor: He avoids them. I do not want to compliment myself, but I?m a very kind hearted person, it?s one of my disadvantages. When people hurt my feelings, I do not forget it but I don?t show my resentment either.
Shazig: To avoid trivial slandering?
Counselor: No, it is simply my nature, this is who I am.
Saten: judging from this work of art, we can say that the world is in the hands of women.
Counselor: Generally speaking yes, especially in the second half of the marriage ? not bluntly though – women are the controllers. Men are mere “toys” in their hands.
Shazig: What do women want?
Counselor: The Arabs say: “Women have half a brain”. I do not agree with what they say, because women are so cunning, they refuse rather than yield, they are stubborn, and if they want anything, they?ll bend over backwards to attain their goals.
Saten: What advice would you give Boghos and his likes?
Counselor: I do not respect such people, I wish if they could live away from us.
Shazig: what is your wish for people like Markar?
Counselor: They should be a bit more modest, modesty is the characteristic I cherish the most. Markar is so self centered which is unacceptable. When I do something good, I do not announce it unless I?m asked about it.
If women want?
Counselor: they will turn the world upside down.
Saten: Lilit Parseghian
Shazig: Irina Hovhannisian
ADDITIONAL READING
This work has been written in such a way that the reader or the audience instantly feels an affinity to it, since it is a classical work of art portraying modern characters that are contemporary to every age.
The author tackles the issues of the most dangerous class in society i.e. women and their possibilities which are unlimited, hence the title of the play is explained ? “If Women Want”.
The play is about two women- Saten and Shazig who are trying to assert themselves in the community, the former, by having her own place to stand during the Sunday Mass, and the latter by depriving her from it. And of course they ? along with their husbands and the entire town ? make a mountain out of a molehill by turning it into a matter of pride and dignity. In the process, many articles are posted in the papers ? of course, one could post whatever he wanted just by “paying the piper”. In the end, Shazig is condemned and shame takes her out of town while Saten and her husband celebrate their victory along with their supporters.
*Counselor in this context is layman member of Church body in traditional Armenian neighborhood.
English text by Nanor Mikaelyan
TEXT IN ARMENIAN
?ԵԹԵ ԿԱՆԱՅՔ ՈՒԶԵՆԱՆ?
Ռեժիսոր` ՀՀ վաստակավոր արտիստ ԲՈՐԻՍ ՊԵՊԱՆՅԱՆ
Նկարիչ`ՀՀ մշակույթի վաստակավոր գործիչ ԳՐԻՇԱ ՍԱՀԱԿՅԱՆ
Երաժշտական ձևավորումը` ԱՐԹՈՒՐ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆԻ
Ռեժիսորի օգնական` ՕՖԵԼՅԱ ՋԵՆՋՈՅԱՆ
Մարգար Սասանյան` ՀՀ վաստակավոր արտիստ ԲՈՐԻՍ ՊԵՊԱՆՅԱՆ
Սաթեն` ՍԱԹԵՆԻԿ ՀԱԽՆԱԶԱՐՅԱՆ, ՄԱՐԻԱՄ ԳՐԻԳՈՐՅԱՆ
Պողոս Ծորակյան` ՀՀ վաստակավոր արտիստ ԶԱՎԵՆ ԱԲՐԱՀԱՄՅԱՆ
Շաղիկ` ՌՈՒԶԱՆ ԳԱՍՊԱՐՅԱՆ
Թաղական` ԳԵՎՈՐԳ ՄՈՒԹԱՖՅԱՆ
Հեղինակ` Երվանդ Օտյան /ըստ ?Թաղականին կնիկը? ստեղծագործության/:
?Եթե կանայք ուզենան? ներկայացումը Պարոնյանի երաժշտական կոմեդիայի պետական թատրոնում առաջին անգամ ներկայացվել է 2009 թվականի հոկտեմբերի 17-ին: Թեման, որն այժմ էլ արդիական է ու միշտ արդական կլինի, հեղինակը վերցրել է իրական կյանքից: Ե. Օտյանն այս ստեղծագործության մեջ անդրադարձել է աշխարհի ամենավտանգավոր դասակարգին` կանանց ու նրանց հնարավորությունների սահմանին. դրանք անսահման են: Դրանով էլ արդարացվում է ներկայացման վերնագիրը` ?Եթե կանայք ուզենան?:
Կիրակի օր: Եկեղեցու պատարագի ընթացքում Սաթենը այնքան է զայրանում, որ շուտ տուն է վերադառնում: Պարզվում է` եկեղեցու ժամկոչը` Վարդանը, Պողոս Ծորակյանի կնոջ` Շաղիկի հրամանով աթոռը բերել և հենց տիկին Սաթենի կանգնած տեղն է դրել: Սկզբում Մարգար Սասանյանը` Սաթենի ամուսինը,կարևորություն չի տալիս այս խնդրին, հուսալով` հաջորդ օրն անպայման ժամկոչին եկեղեցուց հեռացված տեսնել: Բայց…. հենց այս ?բայց?-ի պատճառով էլ ?կաթիլը օվկիանոս է դառնում?: Եվ Սաթենի, և Շաղիկի ամուսինը որոշում են, որ այս խնդրում պարտվելը պատվի հարց է և բոլոր հնարավոր միջոցների են դիմում` պատիվը ?բարձր? պահելու համար: Խնդիրն այնքան մեծ կարևորություն է ստանում, որ թաղում բաժանվում են մարգարյան և հակամարգարյան հոսանքները, ?Պայքար լսարան? և ?Շանթ ակումբ? կուսակցությունները: Դրամի ?համն ու հոտը? թերթի խմբագիրներին ստիպում են տպել այն, ինչ պահանջում են պատվասեր ամուսինները: Ի վերջո, Պողոս Ծորակյանը Շաղիկին գտնում է հանցանքի վայրում, որտեղ բացահայտվում է կնոջ անբարոյակությունն ու դավաճանությունը: Չխայտառակվելու համար Պողոսը և Շաղիկը լքում են թաղը, իսկ Մարգար Սասանյանն ու Սաթենը կողմնակիցների հետ տոնում են իրենց հաղթանակը:
?Աշխարհը շուռ կտան?
Ձեր չսիրած հարցերը:
Թաղական – Շատ անձնական հարցերը:
Շազիկ – Ստեղծագործության մեջ կանա՞յք են հզոր, թե՞ տղամարդիկ` թույլ:
Թաղական – Այստեղ ներկայացված է կնոջ, նրա իշխելու հմտությունները: Հայ տղամարդիկ թույլ են, հանդուրժող և հնարավոր է նաև, որ ներեն կնոջ դավաճանությունը: Արաբներն ուրիշ են` նրանք չեն ներում: Ես չեմ արդարացնում արաբներին, բայց ինքս էլ չէի ների իմ կնոջը, եթե վարվեր Շաղիկի նման` դավաճաներ ամուսնուն:
Սաթեն – Եթե Շազիկը լիներ Ձեր կինը, Դուք կընկնեի՞ք Պողոսի օրը:
Թաղական – Ոչ: Ամենաքիչը կբաժանվեի, իսկ մինչ բաժանվելը` չեմ կարող ասել ինչ կանեի:
Շազիկ – Ե՞ ս եմ ավելի վտանգավոր, թե՞ Սաթենը:
Թաղական – Շազիկը, քանի որ նա բացահայտ դավաճանեց ամուսնուն և ընդհամենը հինգ րոպեում ներում ստացավ նրանից:
Սաթեն – Թաղականը փոքր միջադեպերին կարևորություն տալի՞ս է, թե՞շրջանցում է դրանք: Թաղական – Շրջանցում եմ: Ես չեմ ցանկանում ինձ գովաբանել, բայց շատ բարի մարդ եմ: Դա իմ բնավորության բացասական կողմերից է: Երբ ինձ վիրավորում են, չեմ մոռանում, բայց չեմ էլ կարողանում արտահայտվել:
Շազիկ – Ավելորդ խոսակցություններից խուսափելու համա՞ր:
Թաղական – Ոչ, ես ուղղակի բնույթով այդպիսին եմ:
Սաթեն – Այս ստեղծագործությունից կարո՞ղ ենք ենթադրել, որ աշխարհը կանանց ձեռքերում է, իսկ կանանց ձեռքերն էլ տղամարդիկ են:
Թաղական – Մեծամասնությամբ, այո: Հատկապես ամուսնության երկրորդ կեսում ոչ բացահայտ ձևով, բայց կանայք են ղեկավարում: Տղամարդը իրենց ձեռքերում ?խաղալիք? են:
Շազիկ – Ի՞նչ են ուզում կանայք:
Թաղական – Արաբները այսպես են ասում. ?Կանայք կես խելքով են?: Ճիշտ է, ես համամիտ չեմ այս մտքի հետ, քանի որ կանայք շատ խորամանկ են: Կանայք մերժում չեն հանդուրժում, շատ համառ են, և եթե մի բան ցանկանան, ամեն ինչ կանեն, որ հասնեն իրենց նպատակին: Չնայած, պատմությունն ապացուցում է, որ տղամարդիկ կանանցից ավելի բարձր են:
Սաթեն – Ի՞նչ խորհուրդ կտաք պողոսանմաններին:
Թաղական – Ավելի լավ է նրանք ժողովրդից հեռու ապրեն: Ես այդպիսի մարդկանց չեմ հարգում
Շազիկ – Ի՞նչ կմաղթեք մարգարանմաններին:
Թաղական ? Թող մի քիչ ավելի համեստ լինեն: Ես մարդու մեջ ավելի շատ գնահատում եմ համեստությունը: Մարգարը շատ ինքնահավան է, որն ընդունելի չէ: Երբ ես մի լավ գործ եմ անում, չեմ բարձրաձայնում այդ մասին այնքան ժամանակ, քանի դեռ չեն հարցրել:
Եթե կանայք ուզենան…
Թաղական – …աշխարհը շուռ կտան:
Սաթեն = ԼԻԼԻԹ ԲԱՐՍԵՂՅԱՆ
Շաղիկ = ԻՐԻՆԱ ՀՈՎՀԱՆՆԻՍՅԱՆ
